پیشگفتار

در حال حاضر مسأله بیکاری، به ویژه برای جوانان، از معضلات بسیار مهم محسوب می شود و در تمامی برنامه ها و سیاست‌گذاری‌های کشوری و منطقه ای از محورهای اساسی محسوب می گردد. ایجاد اشتغال، توسط دو بخش دولتی و خصوصی انجام می‌گیرد و در وضعیت کنونی کشور، با توجه به محدود بودن توانایی جذب آنان در مراکز دولتی، راهی جزء به کارگماری آنان در بخش خصوصی و خود اشتغال وجود ندارد. با توجه به اینکه عمده فعالیت‌های بخش خصوصی کشور و ایجاد خود اشتغالی ها در کسب و کارهای کوچک و متوسط در قالب انواع صنوف تولیدی، خدمات فنی، خدماتی و توزیعی انجام می گیرند و همچنین امروزه این کسب و کارها به دلیل ویژگی های خاصی (چون انعطاف پذیری بیشتر، تربیت نیروی کار ماهر، صرفه جویی در مصرف سرمایه و سرمایه کمتر، امکان اشتغال افراد جوان، سالمندان، زنان، کارکنان پاره وقت و حتی افراد معلول، وابستگی ناچیز به محصولات خارجی و صرفه جویی در استفاده از ارزهای خارجی بر مشکلات روزافزون حاصل از بیکاری، سه توصیه اصلاح قوانین بازار کار، تشویق بخش خصوصی و اعمال مدیریت بهینه بر منابع نفتی را به کشورهای منطقه ما ارایه کرده اند که در آن به برنامه تشویق بخش خصوصی به فعالیت های کسب و کارهای کوچک و متوسط متمرکز شده اند.

به دلیل این که فعالیت های تولیدی و خدمات فنی صنوف از فعالیت‌های زیربنایی و مولد کشور محسوب می شوند، بنابراین این مطالعه مسایل اشتغال زایی و ایجاد فرصت های شغلی را در صنوف تولیدی و خدمات فنی کشور مورد بررسی قرار می دهد. اشتغال زایی در صنوف تولیدی و خدمات فنی از دیدگاه خرد (واحدهای صنفی) و همچنین از دیدگاه کلان (بخش صنوف کشور) بررسی شده است. فصل اول شامل تعاریف بیکاری و انواع آن، فصل دوم وضعیت فعالیت و تحولات واحدهای صنفی کشور توأم با اشتغال آن ها از لحاظ توسعه، ایجاد و جایگاه آن ها در بازار کار کشور پرداخته شده است و در این فصل واحدهای صنفی با بیشترین توان اشتغال زایی توسط شاخص‌های متنوعی مورد شناسائی قرار می گیرند. فصل سوم در سطح کلان عوامل مؤثر بر توسعه صنوف تولیدی و خدمات فنی و فرصت های شغلی آن ها، به تفکیک عوامل درونی و بیرونی مورد بررسی قرار می گیرند. فصل آخر در سطح خرد، هر کدام از واحدهای صنفی در صنوف تولیدی و خدمات فنی به صورت تحقیق میدانی، با استفاده از پرسشنامه جهت اولویت بندی مسایل و مشکلات و راه کارهای اشتغال زایی آنان مورد بررسی قرار گرفته اند.

فهرست

پیشگفتار 2

انواع بیکاری. 4

1- بیکاری آشکار 5

2- بیکاری پنهان. 5

3- بیکاری فصلی. 6

4- کم کاری (که در مقابل پُرکاری بکار می رود) 7

5- برکناری. 8

6- نه کاری و ناکاری (مشاغل غیر رسمی) 9

فصل اول کلیات.. 14

تعاریف صنوف.. 22

اهمیت و نقش صنوف.. 25

فصل دوم بررسی تحولات اشتغال صنوف تولیدی و خدمات فنی. 30

مروری بر برنامه های ایجاد اشتغال در قوانین و برنامه های توسعه اقتصادی کشور 33

فصل سوم عوامل موثر بر ایجاد و توسعه فرصت های شغلی در صفوف تولیدی و خدمات فنی 39

عوامل درونی موثر بر رشد و توسعه واحدهای صنفی تولیدی و خدمات فنی. 40

پیش نیازهای موفقیت در کسب و کارهای کوچک توسط کارفرمایان. 41

عوامل بیرونی موثر بر رشد و توسعه واحدهای صنفی تولیدی و خدمات فنی. 41

جمع بندی و ارایه توصیه های کاربردی. 43

فصل چهارم نتیجه گیری و ارایه توصیه های کاربردی. 45

منابع و مآخذ: 47